Πείνα, φτώχια, αρρώστιες. Αυτά τα στοιχεία κυριαρχούσαν στα πρώτα μετακατοχικά χρόνια σε ολόκληρη τη χώρα. Το φριχτό εμφυλιακό κλίμα, που δίχασε την Ελλάδα, δεν της επέτρεπε να σηκώσει κεφάλι. Όπως εξυπακούεται, η οικονομική κατάσταση του Παναθηναϊκού Α.Ο. –όπως και όλων των αθλητικών σωματείων– ήταν δεινή. Δεν υπήρχαν χρήματα ούτε καν για τη σίτιση και τη φαρμακευτική αγωγή των αθλουμένων.
Παρά τις αντιξοότητες, ο μεγαλύτερος ελληνικός σύλλογος, όχι απλώς δεν σήκωσε λευκή πετσέτα, αλλά πάλεψε με όσες δυνάμεις είχε και αναπτύχθηκε. Ίδρυσε μέχρι και νέα τμήματα!
Προς τα τέλη του Εμφυλίου, όταν ο οικονομικός κλοιός είχε σφίξει επικίνδυνα, στο τραπέζι έπεσε η ιδέα της «αναγκαστικής» κατάργησης τμημάτων. Η απάντηση ήρθε διά στόματος δύο ιστορικών παραγόντων. Ο Πατριάρχης της Παναθηναϊκής Ιδέας Απόστολος Νικολαΐδης υπογράμμισε: «Δεν μπορούμε τον μεγάλο σύλλογο να τον κάνουμε μικρό. Να πονάμε τα λεπτά, ναι, αλλά να περικόψουμε τμήματα είναι σφάλμα».
Ο γενικός γραμματέας Μιχάλης Παπάζογλου, τόνισε με τη σειρά του: «Ουδέποτε πρέπει να καταργήσωμεν τμήματα αλλά πρέπει να δημιουργήσωμεν και άλλα».
Είναι δύσκολο –ειδικά η νεότερη γενιά– να συλλάβουμε το μέγεθος των τραγικών συνθηκών που επικρατούσαν όταν ειπώθηκαν τα παραπάνω λόγια. Μπορούμε, όμως, να τα αναγάγουμε στο παρόν, όπου και πάλι οι συνθήκες είναι δύσκολες και να λάβουμε σιωπηρά μέσα μας την απάντηση που θα έδιναν οι πατεράδες του Τριφυλλιού στο ερώτημα «αξίζει να διαλύσει τμήματα ο Σύλλογος, για να “ανασάνει” γρηγορότερα;»
Υ.Γ. Δύο δεκαετίες αργότερα, το 1965, ο Ξενοφών Χατζησαράντος, τότε γενικός γραμματέας του Παναθηναϊκού, προσδιόρισε τον προορισμό του «Συλλόγου του Μεγάλου» ως εξής: «Ο Παναθηναϊκός πάντοτε απέβλεπεν εις το να γίνει παναθλητικόν σωματείον, διότι τότε μόνον δύναται να εκπληρώσει τον προορισμόν του…».
Ανδρέας Οικονόμου,
6 Απριλίου 2015
